روش صحیح ابراز خشم را نیاموخته ایم

سلامت نیوز:یک جامعه شناس در بررسی خشونت جاری در جامعه، مشکل اصلی را فقدان آموزش برای ابراز خشم بیان کرد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جهان صنعت خشونت تبدیل به رفتار عادی شده که روزانه اگر از جانب هر یک از ما رخ ندهد، حتما شاهد وقوع آن در یک قد‌می‌خود خواهیم بود. فشارهای اقتصادی، تشنجی که در منطقه خاورمیانه جریان دارد، کمبود امکانات رفاهی و عدم شناخت از نحوه برخورد صحیح با مسایل و مشکلات، عواملی هستند که ‌می‌توانند هر یک به تنهایی مسبب رفتاری خشن شوند. خشونتی که خود آفریننده خشونت بزرگ‌تری خواهد بود.

با توجه به آمار نزاع ثبت شده در سه سال اخیر
می‌توان میانگینی از رفتارهای خشن جاری در جامعه به دست آورد. باید توجه داشت این آمار، خشونت هایی است که به ثبت رسیده است، چه بسیار رفتارهایی که در محیط امن خانواده، محیط های کاری و در جامعه اتفاق افتاده ولی به ثبت نرسیده است. آمار در چهار ماه ابتدای سال ۱۳۹۴ مشخص کننده ۶۴ هزار و ۱۹۳ عمل خشن توسط زنان و ۱۴۴ هزار و ۳۰۹ عمل خشن در بین مردان است که در کل چهار ماه نخست این سال ۲۰۸ هزار و ۵۰۲ خشونت به ثبت رسیده است. این در حالی است که در سال ۱۳۹۳ تعداد
خشونت هایی که رخ داده ۵۸۹ هزار و ۶۰۲ مورد و در سال ۱۳۹۲ تعداد این خشونت ها ۶۰۷ هزار و ۳۴۹ مورد بود. در این آمار خشن ترین شهرها در سال ۱۳۹۳به ترتیب تهران، خراسان رضوی و اصفهان درج شده‌اند.

پرخاش به هر دو طرف این خشونت آسیب ‌می‌زند
مرکز انسان شناسی و فرهنگ سازمان بهداشت جهانی خشونت را چنین تعریف ‌می‌کند «استفاده عمدی از نیروی جسمانی یا قدرت به صورت تهدیدآمیز یا واقعی، علیه خود، دیگری، گروه یا جامعه؛ که موجب جراحت، مرگ، آسیب روانی یا محرومیت ‌می‌شود.» تخمین زده شده هر سال تقریبا ۶/۱ میلیون نفر در سراسر جهان به خاطر خشونت جان خود را از دست ‌می‌دهند. خشونت بر مبنای نوع بروز، هدف، کیفیت و نتیجه اش به انواع مختلف تقسیم می‌شود.

نسرین دانایی، جامعه شناس با تفکیک معنایی واحه های خشم و پرخاش گفت: «خشم هیجانی غریزی است که در هر انسانی وجود دارد و در واقع در برابر هر نوع مشکل به صورت طبیعی در وجود انسان خشم به وجود ‌می‌آید. اگر بخواهیم انواع ابراز خشم را در نظر بگیریم، ‌می‌توانیم آن را بر اساس شیوه های ابراز در سه دسته تقسیم کنیم، یکی از راه های خشم کنترل‌نشده است که تبدیل به پرخاش و خشونت ‌می‌شود. دوم ابراز خشم کنترل‌شده و راه دیگر هم در خود فرو ریختن است. که موجب استرس طولانی‌مدت و بیماری‌های گوارشی و روحی، روانی برای فرد خواهد شد».

این جامعه شناس درباره ابراز خشم کنترل‌نشده و آسیب هایی که این رفتار به زندگی فرد وارد
می‌کند، اظهار کرد: «وقتی بر شخص از طرف جامعه، خانواده و… فشار وارد ‌می‌شود، چون معمولا به افراد راه های ابراز خشم صحیح آموزش داده نشده است، این فشارها تبدیل به پرخاش ‌می‌شود. اگر بخواهیم تعریفی برای پرخاش داشته باشیم، «حالت هیجانی بسیار شدیدی در انسان ایجاد می‌شود که وقتی
نمی‌تواند خشم را کنترل کند و راهی برای ابراز صحیح آن نیاموخته بروز ‌می‌کند.» این رفتار آسیب روحی، روانی و جسمانی به هر دو طرف وارد ‌می‌کند.
می‌توان در خیابان و خانواده شاهد این آسیب به صورت گفتار یا آسیب جسمانی بود.»

دانایی آسیب هایی که فرد تا به مرحله خشونت رسد و آسیب هایی که از آن پس به فرد دیگر وارد می‌کند را این‌گونه بررسی
می‌کند: «خشونت یک حالت روانی بسیار شدید است که موجب آسیب رساندن به خود و دیگران ‌می‌شود. فردی که خشونت می‌کند، آسیب های جدی که به سختی جبران خواهد شد، به خود و دیگران وارد ‌می‌کند. برای مثال فرد دست به خودکشی ‌می‌زند که در این صورت در مورد خود دست به اقدا‌می‌ می‌زند که بر روان و جسم خود آسیب وارد می‌شود اما فرد می‌تواند به دیگران آسیب وارد کند. مثلا از طریق تمسخر طولانی‌مدت یا از بین بردن اعتماد به نفس دیگران یا حتی کتک‌کاری و ضرب‌وشتم آسیبی به فرد دیگر وارد ‌می‌کند که جبران ناپذیر خواهد بود.»

خرید کتاب :

جامعه شناسی فرهنگی

ایران ناچار به تحمل انواع جنگ و خشونت بود
دانایی درباره خشونت جاری در جامعه ایران به بررسی تاریخی و جغرافیایی منطقه پرداخت و بیان کرد: «ایران از نظر جغرافیایی و منابع در سطح بسیار خوبی قرار گرفته است. در تاریخ ‌می‌بینیم که ایران محل رفت و آمد برای کشورهایی که ‌می‌خواستند با یکدیگر ارتباط تجاری برقرار کنند و کشورهایی که ‌می‌خواستند با هم بجنگند، بوده و هست. در حملاتی که به ایران شده، از جمله حمله عراق، مغول‌ها، عثمانی ها و…شاهد این هستیم که ایران مجبور به تحمل انواع جنگ و خشونت بود. به همین دلیل است که چنین روابطی در جامعه جریان دارد. همیشه ایران و مردمانش در بحران اقتصادی و اجتماعی قرار داشتند. پس همواره این مردم تحت آزار، آسیب های ناشی از آن و فقدان امنیت حتی از جانب نیروهایی که ممکن بود ربطی به ایران نداشته باشد، بودند.»

این جامعه شناس در ادامه با اشاره به وضعیت کنونی منطقه جغرافیایی که ایران در آن قرار دارد و وضعیت امنیتی آن، گفت: «امروزه ‌می‌بینیم که خاورمیانه دچار جنگ شده ولی ایران امن است، این بیان کننده این است که ایران امنیت سیاسی و مرزی دارد ولی امنیت روانی و فرهنگی نداریم. ایران دچار آلودگی هوا، مشکلات اقتصادی، مشکلات فرهنگی (به دلیل کمبود آموزش بین مردم) است

. در
مکان های عمو‌می‌مثل مترو یا صحنه تصادف مردم به یکدیگر احترام نمی‌گذارند که این نشان دهنده عدم آموزش است. مردم دچار انواع استرس هستند، این باعث فقدان احترام به یکدیگر ‌می‌شود.»

دانایی در ادامه تاکید می‌کند: «سلامت روانی حالتی است که فرد از نظر روحی و روانی ‌می‌تواند خشم و استرس خود را کنترل کند، پس کیفیت زندگی او در حد سال‌می‌است و ‌می‌تواند مسایل و مشکلات زندگی خود را حل کند. مشکلات بر اثر یکسری ابهامات در زندگی هر فرد به وجود می‌آید.

ما اگر بتوانیم مهارت حل مساله را در زندگی داشته باشیم، آنها تبدیل به مشکل نخواهند شد. ولی فردی که مساله زندگی خود را حل نکند، دچار مشکل و استرس خواهد شد. افرادی که سلامت روانی دارند معمولا مسایل زندگی خود را زود حل می‌کنند.

ما اگر بتوانیم خشم خود را کنترل کنیم، از خود ارزیابی داشته باشیم و نقاط ضعف خود را بشناسیم، ریشه مشکلات سلامت روانی خود را خواهیم شناخت. پدر و مادر هم باید استرس های خود را بشناسند و هم کودکان‌شان را برای شناخت استرس هایشان راهنمایی کنند.»

خشونت تنها رابطه ای بین مهاجم و قربانی نیست
در نگرش عملیاتی عمل خشونت‌آمیز را عملی ‌می‌دانند که در شرایط ساختاری خاصی به وجود می‌آید و باعث تاثیرات تاریخی خاص نیز ‌می‌شود؛ اگر چه در تحقیقات اخیر انسان شناسی در مورد خشونت نگرش تجربی را بیشتر مدنظر قرار ‌می‌دهند.

بر اساس نظریه ریچ درباره مثلث‌بندی خشونت، خشونت تنها رابطه ای بین مهاجم و قربانی نیست. از نظر وی شاه در این میان جایگاهی بسیار قاطع دارد. امروزه نقش شاهد در انسان شناسی خشونت کاملا پذیرفته شده است.این امر که محقق در مثلث مهاجم، قربانی و شاهد کدام جایگاه را مد نظر قرار می‌دهد، موضوع دیگری است که مورد توجه انسان شناسانی که در این زمینه فعالیت ‌می‌کنند، بوده است .

دانایی درباره روش های کنترل خشم برای اینکه تبدیل به خشونت نشود، بیان کرد:« برای کنترل خشم باید بتوان چند لحظه به خود زمان داد چون در لحظه خشم تمام منطق افراد کنار رفته و هیجان جای آن را ‌می‌گیرد. باید بتوان تمرین کرد تا پل‌های پشت سر خود را در زمان خشم خراب نکنیم. برای این کار اگر ممکن است، صحنه ای که ما را خشمگین کرده برای چند لحظه ترک کنیم. باید بدانیم این اتفاق که افتاده است، پایان دنیا نیست.

بعد از چند دقیقه به فرد رجوع کنیم و بگوییم که من از این رفتار بد تو ناراحت شدم، دلیل این رفتار را به من توضیح بدهید، از یکدیگر انتقاد کنیم. یکی از مشکلات ممکن در این زمان در خود ریختن است که موجب انواع بیماری‌های روحی و روانی ‌می‌شود.»به گفته این جامعه‌شناس رفتارهای خشونت‌آمیز تهدید جدی برای سلامت جسمانی و روانی افراد است: «وقتی افراد در طول زندگی اجتماعی و خانوادگی طولانی‌مدت تحت شرایط استرس‌زا قرار ‌می‌گیرند، ترشح هورمون آدرنالین در آنها بالا رفته و این در طولانی مدت موجب پایین آمدن ایمنی بدن خواهد شد.

در این زمان اولین راه این است که ورزش کنیم و فعالیت بدنی داشته باشیم. حتی روزانه ۱۵ دقیقه پیاده روی سریع داشته باشیم و طوری فکر کنیم که ما بر مسایل تسط داشته باشیم نه اینکه مسایل بر ما تسلط داشته باشند. با افرادی که امین ما هستند درددل داشته باشیم و از آنها درباره مسایل کمک بگیریم. سعی کنیم مسایل اطراف‌مان را حل و اگر به ما مربوط نیست رها کنیم چون در این صورت نمی‌توانیم مسایل را حل کنیم و از دست دادن وقت و انرژی، موجب ناراحتی بیشتر ما خواهد شد.»